متن نهج‌­البلاغه به­ لحاظ فهم به بخش‌های آسان‌یاب و دشواریاب و متوسط تقسیم می‌شود به ­گونه­ ای­ که برخی از مطالب آن در دشواریابی به حروف مقطعه قرآن شباهت دارند. در کنار این‌ها می‌توان از خطبه‌هایی یاد کرد که به­ لحاظ واژگانی آسان و ازنظر مفهومی بسیار دشواریاب‌اند مانند بخشی از خطبه یک. برخی دیگر ازنظر مفهومی آسان‌یاب اما ازنظر واژگانی نیازمند دقت و تأمل‌اند مانند خطبه 165 و برخی هم از دو نظر واژگانی و مفهومی نیازمند نکته‌سنجی‌اند که از میان آن‌ها می‌توان به خطبه حاضر (91 اشباح) اشاره کرد. در این نوشته به توضیح و تبیین واژگان دشواریاب و دیریاب و در ابتدا معنای کاربردی واژگان در متن آورده و بعدازآن به ریشه‌یابی و ذکر معنای دیگر پرداخته شده است.