«عقل و ملازمه آن با شرع»
دکتر رضا رنجبر
از عوامل پویایی و دوام فقه شیعه به کار گیری عقل در فرآیند استنباط احکام و قوانین شرعی است. لذا برای داشتن یک جامعه مترقی و توسعه یافته ی دینی ضرورت دارد آسیب شناسی لازم در زمینه ی استفاده از عقل انجام پذیرد و میزان کارایی عقل مشخص گردد. با مراجعه به منابع دست اول اخباریان و محدثان مانند «الفوائد المدنیة»، «الفوائد الطوسیة»، «الأصول الأصلیة»، «کافی»، «المقنع» و «وافی» معلوم شد که به علت اعتقاد این عالمان دینی به اینکه تمامی احکام و قوانین از طرف شارع مقدس بیان شده و اینکه با مراجعه به اخبار ائمه ی معصومین (علیهم السلام) می توان همه ی احکام واقعی را به دست آورد. لذا به کار بردن هر دلیل دیگر به خصوص دلیل عقلی را موجب گمراهی و فاصله گرفتن از احکام واقعی می دانستند. آنان علت این اعتقاد را وجود خطا در مقدمات عقلی و هر نوع دلیل غیر نقلی می دانند. بیشتر اخباریان دلیل عقلی مطرح شده توسط اصولیان را با قیاس و دیگر ادله ی ظنی غیر معتبر یکسان تلقی کرده و در نتیجه به مخالفت با به کار گیری هر نوع دلیل عقلی برخاسته اند. محدثانی چون شیخ صدوق در آثار خود به ظاهر احادیث (که دلیل ظنی محسوب می شوند)، اعتماد کرده و با این اعتماد دچار تناقض شده اند. استر آبادی در چندین مورد از کتاب «الفوائد المدنیة» به دلیل عقلی تمسک می کند و این در حالی است که وی هر نوع دلیل غیر نقلی را ظنی و فاقد اعتبار می داند. در عین حال به رغم اشکالی که به اخباریان و محدثان می توان وارد کرد، این خرده را بر اصولیان نیز می توان گرفت که حدود و ثغور دلیل عقلی را به طور دقیق تبیین نکرد.
محصولات مرتبط
-
ادیان
بررسی دینشناختی مسألهی شر از دیدگاه ابنمیمون و امام محمد غزالی
تومان148.000افزودن به سبد خریداهداف كتاب. الف) شناخت و ارائهی تفسیر درست از مسألهی شر؛ ب) شناخت دیدگاه ابنمیمون دربارهی مسألهی شر؛ ج) شناخت دیدگاه محمد غزالی دربارهی مسألهی شر.
براساس موضوع موردبررسی در تحقیق حاضر ساختار این اثر بهصورت زیر میباشد:
-
در فصل اول به بیان کلیات و و توضیحی از مفهوم خیر و شر پرداخته شده است.
-
در فصل دوم به بررسی شر و شرور در یهودیت و اسلام پرداخته شده است.
-
در فصل سوم فلسفهی وجودی شر و شرور از دیدگاه ابنمیمون مورد بررسی قرار میگیرد.
-
در فصل چهارم هم دیدگاه غزالی از شر و شرور موردبررسی و کنکاش قرار میگیرد.
-
در فصل پنجم به بیان تفسیر و نتایج پرداخته و پیشنهادات مفیدی ارائه میگردد.
-
-
اسلام
تاریخ فکر فلسفی در اسلام
تومان300.000افزودن به سبد خریدبا اینکه در زمینهی تاریخ فلسفه در زبان فارسی آثار خوب، کم نیستند، چند نکته باعث شد مترجم این اثر را نیز به جمع آنها اضافه کند:
نکتهی اول، طراوت و تازگی نگاه نویسنده است.
نکتهی دوم، توجه عمیق مؤلف به مکاتب کلامی است.
نکتهی سوم، توجه عمیق و مستمر نویسنده به آبشخورهای فلسفه اسلامی است.
نکتهی چهارم، اختصاص فصلی مشبع به ابوالبرکات است که کمتر از نقش او سخن به میان آمده است.
نکتهی پنجم آن است که نویسنده علیرغم ارج نهادن به نقش غزّالی، هرگز در مورد او غلو نمیکند.
این نکته نیز گفتنی است که ابوریّان مهمترین و اصیلترین بخش اندیشه فیلسوفان مسلمان را تلاش ستودنی آنها برای جمع عقل و دین دانسته است. همین اندیشه است که در مواضع مختلف راهنمای آنها برای ابداع آراء مختلف است. خلاصهی کلام آن که به گمان مترجم، ابوریّان نگاه مستقل، نافذ و ناقدی دارد که در پژوهشهای فلسفی لازم و نادر است.
-
امام علی(ع)
ولايت حضرت علی(ع) در احتجاج ابيّبنكعب
تومان140.000افزودن به سبد خریدفصل اول شامل كليات و فصل دوم معناشناسي احتجاج و شخصيتشناسي ابيبنكعب ميباشد. فصل سوم مهمترين محورهاي آن حول مقام و منزلت حضرت علي در پيشگاه پيامبر اكرم، مقام هدايتگري و احياگري آن حضرت مستدلاً به بحث گذاشته شده است. در فصل چهارم طبق اين احتجاج به مقايسهی مقام حضرت هارون با مقام حضرت علي پرداخته شده است و اولويت مقام ولايت حضرت علي بهلحاظ برتري مقام علم، طهارت، عصمت و اخوت ايشان ثابت ميگردد. در فصل پنجم عاقبتبهخيري پيروان حضرت علي و عاقبتبهسوي مخالفان ايشان مورد بررسي و تبيين قرار گرفته است. در فصل آخر نتيجهگيري اين تحقيق آمده است.