«عقل و ملازمه آن با شرع»
دکتر رضا رنجبر
از عوامل پویایی و دوام فقه شیعه به کار گیری عقل در فرآیند استنباط احکام و قوانین شرعی است. لذا برای داشتن یک جامعه مترقی و توسعه یافته ی دینی ضرورت دارد آسیب شناسی لازم در زمینه ی استفاده از عقل انجام پذیرد و میزان کارایی عقل مشخص گردد. با مراجعه به منابع دست اول اخباریان و محدثان مانند «الفوائد المدنیة»، «الفوائد الطوسیة»، «الأصول الأصلیة»، «کافی»، «المقنع» و «وافی» معلوم شد که به علت اعتقاد این عالمان دینی به اینکه تمامی احکام و قوانین از طرف شارع مقدس بیان شده و اینکه با مراجعه به اخبار ائمه ی معصومین (علیهم السلام) می توان همه ی احکام واقعی را به دست آورد. لذا به کار بردن هر دلیل دیگر به خصوص دلیل عقلی را موجب گمراهی و فاصله گرفتن از احکام واقعی می دانستند. آنان علت این اعتقاد را وجود خطا در مقدمات عقلی و هر نوع دلیل غیر نقلی می دانند. بیشتر اخباریان دلیل عقلی مطرح شده توسط اصولیان را با قیاس و دیگر ادله ی ظنی غیر معتبر یکسان تلقی کرده و در نتیجه به مخالفت با به کار گیری هر نوع دلیل عقلی برخاسته اند. محدثانی چون شیخ صدوق در آثار خود به ظاهر احادیث (که دلیل ظنی محسوب می شوند)، اعتماد کرده و با این اعتماد دچار تناقض شده اند. استر آبادی در چندین مورد از کتاب «الفوائد المدنیة» به دلیل عقلی تمسک می کند و این در حالی است که وی هر نوع دلیل غیر نقلی را ظنی و فاقد اعتبار می داند. در عین حال به رغم اشکالی که به اخباریان و محدثان می توان وارد کرد، این خرده را بر اصولیان نیز می توان گرفت که حدود و ثغور دلیل عقلی را به طور دقیق تبیین نکرد.
محصولات مرتبط
-
اسلام
بررسی جایگاه سیره عقلا در فقه و اصول فقه
تومان170.000افزودن به سبد خریداثبات جایگاه ویژهی بناء عقلاء در شرع مقدس و ردّ تفکرات اخباریگری که با تعقل سالهاست قهر نمودهاند و تفکرات شبیه آن با تنقیح آرائ موافق و مخالف و ارائه ی یک تحقیق تخصصی برای دانش پژوهان و اثبات نظریهی خردورزی از ابتداء شریعت مقدس اسلام و همواره ملازم بودن عقالنیت با احکام آن از مهمترین اهداف این اثر میباشد.
نوآوری این اثر در نگاه نو به موضوع است. تاکنون بیشتر به اثبات یا نفی یا باید و نبایدهای نقش عقل در استنباط حکم پرداخته شده است. این اثر بر آن است که با بازخوانی نقش عقل در اصول فقه و فقه و صرفنظر از بایدها و نبایدها به تبیین آنچه بهصورت عملی عقل انجام داده است؛ بپردازد.
-
اخلاق
معنویت و روان
تومان130.000افزودن به سبد خریدمعنویت و روان زینب خسروی در تبین نگارش این کتاب میتوان گفت که معنویت شکلی از هوش تلقی میشود؛ زیرا عملکرد و سازگاری فرد را پیشبینی میکند و قابلیتها را مطرح میکند که افراد را قادر میسازد به حل مسائل بپردازند و به اهدافشان دسترسی داشته باشند و در نتیجه دارای خودکارآمدی بالاتری باشند. فرد …
-
اسلام
مکتب فاطمه(س)
تومان120.000افزودن به سبد خریدسخن مولف:
در این نوشته حضرت فاطمه را از لابهلای سخنانش معرفی میکنم نه از زبان افراد سطحی و صرفاً احساسی. از سخنان او پلی زدم به مکتبش و تا توانستم اندیشه این بانوی بزرگ را در قالب مباحت و موضوعات نظری ریختهام که خواننده گرامی با اندیشهای منسجم از بانویی بیبدیل مواجه میشود.