«عقل و ملازمه آن با شرع»
دکتر رضا رنجبر
از عوامل پویایی و دوام فقه شیعه به کار گیری عقل در فرآیند استنباط احکام و قوانین شرعی است. لذا برای داشتن یک جامعه مترقی و توسعه یافته ی دینی ضرورت دارد آسیب شناسی لازم در زمینه ی استفاده از عقل انجام پذیرد و میزان کارایی عقل مشخص گردد. با مراجعه به منابع دست اول اخباریان و محدثان مانند «الفوائد المدنیة»، «الفوائد الطوسیة»، «الأصول الأصلیة»، «کافی»، «المقنع» و «وافی» معلوم شد که به علت اعتقاد این عالمان دینی به اینکه تمامی احکام و قوانین از طرف شارع مقدس بیان شده و اینکه با مراجعه به اخبار ائمه ی معصومین (علیهم السلام) می توان همه ی احکام واقعی را به دست آورد. لذا به کار بردن هر دلیل دیگر به خصوص دلیل عقلی را موجب گمراهی و فاصله گرفتن از احکام واقعی می دانستند. آنان علت این اعتقاد را وجود خطا در مقدمات عقلی و هر نوع دلیل غیر نقلی می دانند. بیشتر اخباریان دلیل عقلی مطرح شده توسط اصولیان را با قیاس و دیگر ادله ی ظنی غیر معتبر یکسان تلقی کرده و در نتیجه به مخالفت با به کار گیری هر نوع دلیل عقلی برخاسته اند. محدثانی چون شیخ صدوق در آثار خود به ظاهر احادیث (که دلیل ظنی محسوب می شوند)، اعتماد کرده و با این اعتماد دچار تناقض شده اند. استر آبادی در چندین مورد از کتاب «الفوائد المدنیة» به دلیل عقلی تمسک می کند و این در حالی است که وی هر نوع دلیل غیر نقلی را ظنی و فاقد اعتبار می داند. در عین حال به رغم اشکالی که به اخباریان و محدثان می توان وارد کرد، این خرده را بر اصولیان نیز می توان گرفت که حدود و ثغور دلیل عقلی را به طور دقیق تبیین نکرد.
محصولات مرتبط
-
ادبی
قطرهای از دریا از میلاد امام علی امیرالمؤمنین(ع) تا رحلت خاتمالنبیین(ص)
تومان178.000افزودن به سبد خریداین منظومه نگاهیست به زندگینامه مولیالموحّدین امیرالمؤمنین حضرت علی(ع) تا رحلت خاتمالنّبیّین حضرت محمّد مصطفی(ص). اشاراتی از باب تلمیح و اشاره به آیات و روایات و نقل تاریخ. همه انبیای الهی و جانشینان و اوصیای ایشان منتخب خدایند و وصیّ ختمی مرتبت(ص) هم از این قاعده مستثنا نیست. بارها و بارها در حیات نبوی(ص) هم به این انتخاب خداوند اشارت رفته است. اوج این اشارت در خطبه غدیر است و غدیر تجمیع همه این بیانها در معرفی وصیّ پیامبر(ص) است با یازده امام یکی پس از دیگری و به بیان… بیش از 100،000 نفر این انتصاب را به علی(ع) تبریک گفتند که در کتب تاریخی چون تاریخ انبیا؛ سؤالات ما؛ فروغ ابدیت؛ فروغ ولایت؛ زلال وحی و الغدیر بیان شده است. این منظومه نیمنگاهی است به آن دریا.
-
اسلام
بررسی جایگاه سیره عقلا در فقه و اصول فقه
تومان170.000افزودن به سبد خریداثبات جایگاه ویژهی بناء عقلاء در شرع مقدس و ردّ تفکرات اخباریگری که با تعقل سالهاست قهر نمودهاند و تفکرات شبیه آن با تنقیح آرائ موافق و مخالف و ارائه ی یک تحقیق تخصصی برای دانش پژوهان و اثبات نظریهی خردورزی از ابتداء شریعت مقدس اسلام و همواره ملازم بودن عقالنیت با احکام آن از مهمترین اهداف این اثر میباشد.
نوآوری این اثر در نگاه نو به موضوع است. تاکنون بیشتر به اثبات یا نفی یا باید و نبایدهای نقش عقل در استنباط حکم پرداخته شده است. این اثر بر آن است که با بازخوانی نقش عقل در اصول فقه و فقه و صرفنظر از بایدها و نبایدها به تبیین آنچه بهصورت عملی عقل انجام داده است؛ بپردازد.
-
حدیث
جلوهگاه دیدار؛ بازتاب نماز در آینه آیات و روایات
تومان190.000افزودن به سبد خریدنماز به عنوان ذکرالله اعظم، رفیعترین قله نیایش و رساترین وسیلهی ارتباط با خداست و کتب متعددی در این مورد تحریر شده و این مصحف نیز با مبنای تفسیری از 52 سوره مبارکه قرآن کریم، با 139 آیه و با مقدمهی دوازده سطری به یاد دوازده امام(ع) در چهارده بخش به نام چهارده معصوم(ع) که …
-
ادیان
بررسی دینشناختی مسألهی شر از دیدگاه ابنمیمون و امام محمد غزالی
تومان148.000افزودن به سبد خریداهداف كتاب. الف) شناخت و ارائهی تفسیر درست از مسألهی شر؛ ب) شناخت دیدگاه ابنمیمون دربارهی مسألهی شر؛ ج) شناخت دیدگاه محمد غزالی دربارهی مسألهی شر.
براساس موضوع موردبررسی در تحقیق حاضر ساختار این اثر بهصورت زیر میباشد:
-
در فصل اول به بیان کلیات و و توضیحی از مفهوم خیر و شر پرداخته شده است.
-
در فصل دوم به بررسی شر و شرور در یهودیت و اسلام پرداخته شده است.
-
در فصل سوم فلسفهی وجودی شر و شرور از دیدگاه ابنمیمون مورد بررسی قرار میگیرد.
-
در فصل چهارم هم دیدگاه غزالی از شر و شرور موردبررسی و کنکاش قرار میگیرد.
-
در فصل پنجم به بیان تفسیر و نتایج پرداخته و پیشنهادات مفیدی ارائه میگردد.
-